آشنایی با انواع سند ملکی اهمیت زیادی دارد، زیرا به افراد کمک می‌کند تا با دقت و اطمینان بیشتری به خرید یا فروش ملک در مناطق شهری یا روستایی بپردازند. با داشتن اطلاعات جامع درباره این اسناد، افراد قادر خواهند بود تا مراحل مختلف معاملات ملکی را به شکل ممکن طی کنند و از مزایای حقوقی و مالی مطمئن‌تری بهره‌مند شوند. یکی از گزینه‌ها برای دریافت اطلاعات بیشتر در این زمینه دریافت مشاوره از وکیل امور ملکی در مشهد است.
سندهای ملکی انواع مختلفی دارند که برخی از مهم‌رترین و پرکاربرد‌ترین آن‌ها به شرح زیر است.
- سند ملک مشاع
- سند مفروز
- سند شش دانگ
- سند منگوله دار
- سند عرصه
- سند مالکیت تک برگ
- سند مالکیت اعیان
- سند واقعی
با مفهوم سند بیشتر آشنا شوید
سند یک نوشته است که بر اساس آن، حداکثر میزان تملک مالک به دارایی خود را مشخص می‌کند. به‌عبارت‌دیگر، این نوشته به شما امکان می‌دهد با استناد به آن، نام مالک و نسبت مالک به دارایی را بررسی کنید. در حوزه قانون مدنی نیز، سند به‌عنوان یک نوشته معتبر در امور دعوی یا دفاع تعریف شده است.
از گذشته تاکنون، انواع سند ملکی با ویژگی‌های متفاوت مورد استفاده قرار گرفته‌اند. امروزه، در شهرهای بزرگ، بیشتر از اسناد تک‌برگ و منگوله‌دار در فعالیت‌های معاملاتی استفاده می‌شود. سند ملکی، عنصر اطمینان و امانت در معاملات ملکی را فراهم می‌کند و از اهمیت چشمگیری در اطمینان حقوقی طرفین معاملات برخوردار است.
انواع سند ملکی
انواع مختلفی از سند ملکی وجود دارد که هر یک ویژگی‌ها و مسائل حقوقی خاص خود را دارند. در صورت عدم داشتن اطلاعات دقیق درباره آن‌ها، احتمال دارد در آینده مشکلات جدی برای خریداران و فروشندگان به‌وجود آید. از این رو دریافت مشاوره حقوقی در مشهد به شما کمک می‌کند تا مشکلی برای شما در این زمینه پیش نیاید.
سند ملکی مشاع
سند مشاع یکی از انواع سند ملکی در ایران محسوب می‌شود که از واژه مشاع به معنای شریک گرفته شده است. این نوع سند زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که یک ملک به‌صورت مشترک توسط چندین مالک اشتراکی باشد. به‌عبارت‌دیگر، سند مشاع به‌عنوان سندی تعریف خواهد شد که حقوق مالکیت یک دارایی بین چندین شریک تقسیم شده باشد. اصطلاح مشاع از کلمه اشاعه گرفته شده است.
در سندهای مشاع، هر یک از شرکا حق مالکیت بر یک قسمت از ملک را دارد و یک سند رسمی مرتبط با آن در اختیار خواهند داشت. به‌عبارت‌دیگر، ملک مشاع به ملکی اطلاق می‌شود که همه مالکان در کل آن به‌عنوان شریک حاکمیت دارند.
ازاین‌رو، مسائل حقوقی مرتبط با فرایند خرید یا فروش خانه مشاع، کمی پیچیده‌تر از سندهای ملکی غیرمشاع خواهد بود. برای خرید این نوع املاک، توصیه می‌شود که قبل از هر اقدامی با نکات حقوقی خرید ملک آشنا شوید.
سند ملکی شش‌دانگ
از انواع سند ملکی، سندی که به‌صورت کامل به یک فرد تعلق‌گرفته باشد، به‌عنوان سند 6 دانگ شناخته می‌شود. این نوع اسناد رسمی به‌عنوان یکی از معتبرترین اسناد در دسته اسناد ملکی هستند. واژه 6 دانگ به معنای 6 جهت است، به این معنا که سند 6 جهت مهم یعنی شمال، جنوب، شرق، غرب، بالا و پایین را نشان می‌دهد.
استفاده از واژه‌های بالا و پایین در اینجا به فضاهای بالا و زیرزمین اشاره دارد و نمایانگر مالکیت کامل و تام صاحب سند نسبت به ملک مربوطه خواهد بود. این سند یکی از انواع معتبر اسناد رسمی ملکی محسوب می‌شود.
سند ملکی مفروز
اصطلاح مفروز در اسناد به‌عنوان واژه مقابلی برای مشاع استفاده خواهد شد. از نظر قوانین ثبتی، مفروز به این معنا است که یک فرد قصد دارد سهم خود در یک زمین مشاع را جدا کند. به‌عنوان‌مثال، اگر چند نفر یک سند مشاعی را داشته باشند و هر یک از این شرکا بخواهد سهم خود از این ملک را جدا کند و به‌صورت مستقل بر روی آن ساخت‌وساز، انجام دهد باید آن ملک به نسبت سهم مشاعی مالکان میان آن‌ها تقسیم شود. در میان انواع سند ملکی در ایران، سند مفروز یکی از پیچیده‌ترین انواع در این زمینه است.
سند ملکی تک‌برگ
از جمله انواع سند ملکی معتبر، سند تک‌برگ مورد توجه قرار می‌گیرد. در گذشته، سندهای مرتبط با املاک به‌صورت دفترچه‌ای یا چند برگی بوده‌اند. سند تک‌برگ، نوع جدیدتر و به تعبیر دیگر، سند امروزی است که توسط مراجع رسمی در نظام اسناد کشور طراحی و تایید خواهد شد. این نوع سند رسمی اساسا با استفاده از وسایل کامپیوتری با رعایت حداکثر ایمنی به دست مالک می‌رسد.
هر سند تک برگی برای یک مالک صادر می‌شود و در صورت انتقال ملک به فرد دیگر، سند جدیدی برای خریدار تهیه و ارسال خواهد شد. در سند تک‌برگ، کروکی ساختمان و اطلاعات دقیق‌تری از ملک قابل‌مشاهده است. این سند نسبت به سندهای چند صفحه‌ای در ابتدا از نظر اصالت و سپس از نظر خوانا بودن و شفافیت برتری دارد.
سند بنچاق
درگذشته، زمانی که نظام مدیریت ثبت‌اسناد به شکل یکپارچه و الکترونیکی مانند امروز وجود نداشت، افراد برای تنظیم توافقات خود قراردادهایی را می‌نوشتند. سپس، به‌منظور تایید اعتبار این قراردادها، آن‌ها این اسناد را نزد علما و افراد معتبر و شناخته‌شده در جامعه می‌بردند که در نظر مردم چهره‌های مورد احترام و قابل‌اعتمادی داشتند. انواع سند ملکی از این نوع، به نام اسناد بنچاق معروف بود که امروزه دیگر رواج ندارند، اما پس از تایید صحت آن‌ها توسط مراجع قانونی، اعتبار خود را حفظ کرده‌اند.
سند ملکی رهنی
غالبا اتفاق می‌افتد که خریداران در زمان خرید خانه به‌دنبال استفاده از وام و تسهیلات بانکی باشند. در چنین شرایطی، سند ملکی که برای مدتی پرداخت وام انجام می‌شود، در رهن بانک قرار می‌گیرد و این موضوع در خود سند نیز ذکر خواهد شد.
اصطلاح رهن سند در اینجا به معنای نگهداشتن انواع سند ملک در اختیار بانک به مدت معین نیست؛ بلکه فقط در متن سند ثبت می‌کنند که این سند تا تاریخ مشخصی در رهن بانک قرار دارد. سپس، سند به خریدار تحویل داده می‌شود. درصورتی‌که گیرنده وام نتواند در زمان مقرر وام خود را پرداخت کند، بانکی که سند در رهن آن است، حق دارد که ملک را تصاحب کند.
سند منگوله‌دار
سند منگوله‌دار، یکی از انواع سند ملکی با منگوله است. این سندها با استفاده از یک نخ و پلمپ که به‌صورت منحصربه‌فرد توسط اداره ثبت اسناد ایجاد شده است، به شکل پلمپ درآمده‌اند. این پلمپ، تصدیق اداره ثبت اسناد را بر روی سند نشان می‌دهد و آن را به یک سند رسمی ملکی قابل اعتماد تبدیل می‌کند. در این نوع سند، مالکیت به‌صورت قطعی خواهد بود و هیچ‌گونه تردیدی در امور حقوقی آن ایجاد نمی‌شود.
تنظیم انواع سند ملکی
وکیل ملکی نقش بسیار حیاتی در تنظیم سند دارد. وظیفه اصلی وکیل ملکی برای تنظیم سند، راهنمایی و حمایت حقوقی خریدار یا فروشنده ملک در فرایند تنظیم سند ملکی است. وی اطلاعات قانونی و تجربه لازم را دارد تا اطمینان حاصل کند که سند مطابق با مقررات حقوقی منطقه تهیه می‌شود.
وکیل مسئول انجام مراحل ثبتی، بررسی موارد مالی و تضمین حقوق مالکانه ملک خواهد بود. از دیگر وظایف او می‌توان به مذاکرات و تعیین شرایط قراردادهای ملکی اشاره کرد. موسسه حقوقی علیرضا قدیری تحت‌نظر وکیل مجرب علیرضا قدیری، یکی از موسسه‌های حقوقی شناخته‌شده در شهر مشهد است.
این موسسه با داشتن سابقه‌ای موفق و ارائه گسترده‌ای از خدمات حقوقی، از جمله خدمات کیفری، خانواده و حقوقی، راهنمای شما عزیزان در مسیر پرپیچ‌وخم مسائل حقوقی خواهد بود.
جمع‌بندی
انواع سند ملکی یکی از اسناد حیاتی در فرایند خرید و فروش ملک به‌شمار می‌رود که تایید و حقوق مالکیت را به شکل رسمی و قانونی نمایان می‌سازد. سند، از موارد حیاتی در تضمین اطمینان حقوقی خریداران و فروشندگان ملک است. در آن اطلاعات دقیق و کاملی از ملک شامل مرزها، ابعاد، کاربری و حقوق مالکیت ذکر می‌شود. سند رسمی ملکی با مهر امضای مراجع قانونی تایید شده است و به‌عنوان ابزار اصلی در حل اختلافات و اجرای قوانین حقوقی مرتبط با ملک مورد استفاده قرار می‌گیرد.
