تعدد جرم به وضعیتی گفته میشود که یک فرد مرتکب چندین جرم شود و در دادگاه برای انجام دادن تمام این جرایم محاکمه و مجازات شود. معمولا تعدد جرم به شرایطی تلقی میشود که شخص خاطی حتما بیشتر از یک جرم را مرتکب شده و متهم در زمان محاکمه سابقه هیچ محکومیت و مجازاتی از جرایم فعلی خود را نداشته باشد.
تعدد جرم جزو جرایمی است که در هر کشوری انجام آن سبب تغییر و حتی تشدید بعضی مجازاتها میشود. تعدد جرم یکی از فاکتورهای اساسی برا تعیین مجازات است که معمولا در هر شرایطی در نظر گرفته میشود. برای مثال در صورتیکه متهم جرمی چندین بار و در فاصله زمانی مختلف انجام دهد تعدد جرم در مورد او صادق نیست. اگر در این حوزه به کمک نیاز دارید، میتوانید برای بررسی وضعیت و دریافت مشاوره به علیرضا قدیری، وکیل مشهد مراجعه کرده و با یک کارشناس باتجربه مشورت کنید.
تعدد جرایم و آثار آن چیست؟
همانطورکه گفته شد در شرایط تعدد جرم، متهم جرایم مختلفی را در بازههای زمانی مختلفی مرتکب شده است و حال برای تمام جرایم مرتکب شده محاکمه میشود و در این صورت ممکن است شامل تشدید مجازات شود. شرایط تشدید مجازات زمانی اتفاق میافتد که متهم بدون به پایان رساندن محکومیت و مجازات جرم قبلی مرتکب جرمی جدید شود.
بهعبارتی دیگر قبل از آنکه دادگاه متهم را به دلیل ارتکاب یک جرم محکوم کند، متهم جرم دوم را مرتکب میشود. تحت این شرایط قانون متهم را به تعدد و تکرار جرایم و همچنین تشدید مجازات محکوم میکند. برای اطلاع از قوانینی که متهم ممکن است به آن محکوم شود یا آگاهی از هزینه وکیل در مشهد میتوانید از مجموعه علیرضا قدیری کمک بگیرید. با دریافت مشاوره حقوقی در مشهد ضمن دریافت راهنمایی بیشتر از روند و فرایند حقوقی که لازم است پشت سر بگذارید نیز مطلع خواهید شد.
قوانین تعدد جرایم
در قانون مجازات اسلامی، مجازات تعدد جرایم به سه دسته تعزیری و تعدد جرم در حدود و تعدد جرم در حد و تعزیر تقسیمبندی میشود. که در ادامه هریک از آنها را بررسی میکنیم.
تعدد جرایم تعزیری
در تعدد جرم تعزیری فرد با وجود انجام چندین جرم تنها به اشد مجازات محکوم میشود. در قانون برای تعدد جرایم تعزیری نوع و جنس جرایم اهمیتی ندارد و تنها فاکتورهای مهم و تاثیرگذار تعداد جرایم مرتکب شده توسط متهم و بود یا نبود حداقل و حداکثر است. در حالتی که متهم بیش از سه جرم را مرتکب شده باشد و اینکه مجازات جرم انجام شده بین بازه ۴ ماه تا ۴ سال باشد معمولا متهم به اشد مجازات یعنی همان ۴ سال حبس محکوم میشود.
جرایم حد
در حالتی دیگر، تعدد جرم گاهی شامل چندین مورد ارتکاب قتل عمد و دیات میشود که در اینصورت دادگاه او را به چند بار قصاص محکوم میکند. همچنین این قانون برای پرداخت دیه نیز صدق میشود و شخص خاطی باید تمام دیههای درخواست شده را بپردازد. بهعنوان مثال اگر شخصی بیش از یک فقره قتل را مرتکب شود اولیای دم میتوانند به تعداد قتلهای انجام شده تقاضای قصاص کنند.
جرایم حد و تعزیر
در شرایط تعدد جرم حد و تعزیر اشد مجازات جرم تعزیری و مجازات جرم حدی که میتواند قصاص یا پرداخت دیه باشد با یکدیگر جمع و اجرا میشوند. در این شرایط ابتدا مجازات جرم حدی یعنی قصاص انجام میشود و در صورتی که حکم قصاص سبب مرگ متهم شود مجازات تعزیری بخشیده میشود. اما در حالتی که قصاص موجب مرگ متهم نشود وی باید مجازات جرم تعزیری خود را انجام دهد. از طرف دیگر اگر جرم تعزیری مربوط با حق الناس یا معین شرعی باشد باید ابتدا مجازات جرم تعزیری انجام شده و سپس مجازات حد اجرا شود.
آثار تعدد جرم
تشدید مجازات در شرایط تعدد جرم طبق مصادیق مندرج در قانون مجازات اسلامی مقرر شده و این قانون بیان میکند که متهم باید در صورت تشدید جرم به اشد مجازات محکوم شود. در صورتیکه اشد مجازات شامل آثار تبعی باشد علاوه بر اشد مجازات، مجازات تبعی نیز اجرا خواهد شد. حال در صورتی که جرایم مرتکب شده توسط متهم در قانون تحت عنوان جرم مشخصی شناخته شود، قوانین تعدد جرم برای متهم اجرا نمیشود و متهم محکوم است تا مجازات مشخص شده خود را در قانون سپری کند. علاوه بر این قوانین حداقل و حداکثر نیز تفاوت بزرگی را در مجازات تعدد جرم تعیین میکند. در هنگام ارتکاب جرایم مختلفی کمتر از سه جرم، تنها حداقل مجازات برای متهم تشدید میشود. در این حالت فرد متهم با توجه وقوع جرایم به ترتیب یک تا دو سال، دو تا پنج سال و بین پنج تا ده سال به حبس محکوم خواهد شد. اما در حالتی که فرد بیش از سه جرم مختلف را مرتکب شود حداکثر مجازات رای او اعمال شده و به اشد مجازات محکوم میشود.
بازبینی قوانین تعدد جرم
در سال ۱۳۹۲ جرایم تعدد جرم در کشورمان مورد بازبینی قرار گرفت و قوانین و مجازاتهای تعدد جرم بسیار سختتر از قبل شدند. در قانون مجازات اسلامی سابق، نداشتن محکومیت قطعی نسبت به جرم قبلی را موجب خروج از محکومیت تعدد جرایم میدانست و تنها اجرای حکم را ملاک بر میشمرد. همچنین در جرائم تعزیری کوچکتری مثل جرایم تعزیری درجه 7 و 8 دیگر قانون متهم را به تعدد جرایم محکوم نمیکند. البته با وجود مزایای مثبت این قانون، در اجرای مجازات تعدد جرایم، شکلات بسیاری را برای دادگاهها به وجود آمده که منجر به اختلاف در رای شده است. به همین دلیل اصلاح مقرراتی از این دست به تازگی در دستور کار مجلس شورای اسلامی قرار گرفته است.
نتیجهگیری
در این مقاله تعدد جرم و انواع آن به همراه قوانین و مجازاتهای هر کدام به تفصیل بررسی شد. متوجه شدیم که متهم تنها تحت شرایط خاصی در حالی که بیش از یک جرم مختلف را در طول زمانهای مختلف انجام داده باشد متهم به تعدد جرم میشود. مجازات تعدد جرم بین جریمه نقدی حبس کوتاه مدت حبس ابد و قصاص متغیر است و قاضی میتواند براساس جرم مرتکب شده حکم را تعیین کند. در صورتی که شما هنوز اطلاعات مورد نیاز خود را کسب نکردید و نیاز به دریافت اطلاعات کاملتری دارید میتوانید از مشاوره علیرضا قدیری با بیش از چندین سال تجربه در این حوزه بهره ببرید.
سوالات متداول
- آیا در جرایم غیر عمدی تعدد اتفاق میافتد.
بله، در جرایم غیر عمدی نیز امکان تعدد جرایم وجود دارد و برای اینکه حکم اجرا شود باید حکم مندرج در دادنامه اجرا خواهد. براساس ماده ۱۳۴قانون مجازات جرم را مطلق اعلام کرده و در خصوص اینکه عمدی است یا غیر عمدی مشکلی در این خصوص وجود ندارد.
- مجازات تعدد جرم جرم حدی و جرم تعزیری چگونه محاسبه می شود؟
اجرای مجازات جرم حدی معمولا در اولویت است و تنها در صورت جرم تعزیری مربوط به حق الناس اجرای مجازات جرم حدی به تعویق میافتد.
- آیا مزاحمت تلفنی و فحاشی تعدد جرم محسوب میشود؟
بله تعدد جرم با جزای مادی محسوب میشوند و شخص مجرم به اشد مجازات مندرج در دادنامه محکوم خواهد شد البته بسته به اینکه بتوان این جرایم را اثبات کرد.
