الزام به تمکین چیست

مفهوم تمکین یکی از مهم‌ترین مسائلی است که در قانون مدنی مورد توجه قرار گرفته و وظیفه‌ زن و شوهر در زندگی مشترک را تعیین می‌کند. در این راستا، تمکین زن از شوهر به منظور برقراری روابط زناشویی و تأمین نیازهای مالی و مادی وی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. اگرچه این مفهوم به طور خاص برای زنان به کار می‌رود، اما در مواردی نیز ممکن است مردان از تمکین بهره‌مند شوند. با این وجود، ممکن است در برخی موارد یکی از زوجین، به ویژه زن، از تمکین از طرف دیگری خودداری کند. این موضوع می‌تواند به مشکلاتی در روابط زناشویی منجر شود که در صورت عدم توافق و حل آنها از طریق گفتگو، لازم است تا به روش‌های حقوقی متخصصانه روی آورده شود و وکیل خانواده در مشهد می‌تواند راهنمای افراد باشد. در این شرایط، طرح دعوای الزام به تمکین یکی از راهکارهایی است که می‌تواند برای حل این مسائل مؤثر باشد. در این مقاله از موسسه حقوقی علیرضا قدیری به عنوان وکیل طلاق در مشهد، قصد داریم به بررسی الزام به تمکین چیست، شرایط مطرح شدن این الزام به تمکین از طرف زن و مرد و معانی حکم الزام به تمکین بپردازیم. ضمنا اگر به مشاوره با وکیل حقوقی مشهد نیاز دارید، می‌توانید از همین وبسایت اقدام کنید.

معنی الزام به تمکین چیست؟

الزام به تمکین به وضعیتی اشاره دارد که زن، بدون داشتن دلایل موجه، از تمکین نسبت به شوهر خود امتناع می‌کند و به صورت قانونی ملزم می‌شود دوباره از مرد تمکین نماید. بر اساس قانون مدنی، شوهر مسئولیت ریاست بر خانواده را بر عهده دارد و از این رو الزام به تمکین مردانه معمولاً مطرح نمی‌شود، مگر در موارد خاص مانند داشتن حسن اخلاق یا شرایط خاصی که تمکین مردانه را الزامی می‌کند. بسیاری از افراد نمی‌دانند حکم الزام به تمکین چیست؛ تمکین ب معنای اطاعت و فرمانبرداری زن از شوهر خود است، به طوری که وظایف زناشویی را به‌طور کامل انجام دهد و در صورت ترک خانه، به خانه مشترک بازگردد. الزام به تمکین تنها پس از ثبت دادخواست تمکین و صدور حکم قضایی، اعمال می‌شود، به شرطی که دلایل عدم تمکین موجه تشخیص داده نشده باشد. معمولاً نقش و عملکرد دادگاه در صدور حکم الزام به تمکین مورد تاکید قرار می‌گیرد و در صورتی که دادگاه اقدام به صدور حکم الزام به تمکین کند، زن ملزم به اطاعت از این حکم می‌شود. با این حال، الزام به تمکین نباید به عنوان یک فرایند قانونی برای زور کردن یا اجبار فرد به تمکین تفسیر شود. به عبارت دیگر، افراد همچنان دارای حقوق و آزادی‌هایی هستند که باید مورد احترام قرار گیرد. در عمل، ممکن است مسائلی مانند نفقه و شرایط زندگی مشترک بر اساس حکم الزام به تمکین تعیین شود، اما افراد همچنان می‌توانند از آزادی شخصی خود استفاده کنند و تصمیمات مستقلی را اتخاذ کنند. برای اطلاع از فرایند طلاق توافقی می‌توانید به سایر مقالات ما در وبسایت موسسه حقوقی علیرضا قدیری مراجعه کنید.

الزام به تمکین از طرف زن

اگرچه قانوناً، زنان نیز می‌توانند از سمت خود الزام به تمکین را طلب کنند، اما در عمل، این درخواست‌ها به دلیل شرم و حیا و توجه به فرهنگ جامعه، کمتر در دادگاه‌ها مطرح می‌شوند. به جای آن، زنان معمولاً درخواست‌های مربوط به تمکین را همراه با دادخواست‌های مطالبه نفقه ارائه می‌دهند. به عبارت دیگر، الزام به تمکین اغلب از طرف مردان مطرح می‌شود. اگر زن می‌خواهد مرد را برای انجام وظایفی مانند پرداخت نفقه الزام کند، باید این مطالبه را از طریق ثبت دادخواست مطالبه نفقه مطرح کند. در عمل، زنان به طور کلی به دلایلی مانند احترام به فرهنگ و آداب جامعه و همچنین به دلیل نیاز به حفظ حیا و شرم، کمتر از این حقوق خود استفاده می‌کنند. این نکته نیز باید مورد توجه قرار گیرد که ریاست بر خانواده به عنوان یکی از وظایف اصلی شوهر تلقی می‌شود و بنابراین، انتظار فرمانبرداری زن از شوهر به‌طور کلی معقول نیست. به همین دلیل، درخواست الزام به تمکین از زن به‌عنوان یک درخواست نادر در روند قضایی مطرح می‌شود و معمولاً فقط در مواردی که مرد به‌طور خاص نقض وظایف خود را داشته باشد، مطرح می‌شود.

الزام به تمکین از طرف مرد

الزام به تمکین از سوی مرد، به معنای اجبار زن برای انجام وظایف زناشویی و پذیرش رابطه زناشویی با مرد است. در شرایطی که زن بدون دلیل موجهی، مانند ترک انفاق از سوی مرد یا وجود خطر جانی یا دیگر عذرهای موجه، از تمکین مرد خودداری کند و با او رابطه زناشویی برقرار نکند یا منزل را ترک کند، مرد می‌تواند به دفاتر خدمات قضایی مراجعه کرده و دادخواست الزام به تمکین را ثبت کند. در جلسه دادگاه، زن برای پاسخ به سوالات قاضی درباره دلایل عدم تمکین خود فراخوانده می‌شود. اگر دادگاه دلایل زن را موجه نداند، ممکن است حکمی صادر کند که زن را به تمکین از مرد الزام کند. اگر زن از این حکم تبعیت نکند، ممکن است از حق دریافت نفقه محروم شود و مرد نیز می‌تواند از دادگاه، درخواست تجویز ازدواج مجدد کند. اما باید توجه داشت که مجبور کردن زن به تمکین از مرد، حتی با وجود حکم دادگاه، امکان پذیر نیست و این مسئله با اصول حقوقی و آزادی فردی در تعارض است.

مراحل ثبت درخواست الزام به تمکین 

دادخواست الزام به تمکین، به معنای درخواست مرد برای صدور حکمی از سوی دادگاه است که زن را به تمکین از وظایف زناشویی و اطاعت از دستورات و فرمان‌های شوهرش الزام می‌کند. این حکم معمولاً پس از ثبت دادخواست الزام به تمکین توسط مرد، در دادگاه صادر می‌شود. آثار این حکم برای زنان این است که آن‌ها موظفند در صورت ترک منزل یا عدم تمکین از شوهر، به منزل شوهر بازگردند و یا تمکین خاصی را از وی دریافت کنند و از دستورات و فرمان‌های او اطاعت کنند. در غیر این صورت، زنان ممکن است مستحق دریافت نفقه نباشند. آثار این حکم برای مردان نیز شامل تکلیف آن‌ها به پرداخت نفقه از زمانی است که زن مجدداً از آن‌ها تمکین کرده باشد. در واقع، از زمان تمکین مجدد زن از مرد، وظیفه پرداخت نفقه بر عهده مرد خواهد بود.

الزام به تمکین زوجه در زمان عقد

در زمان عقد، الزام به تمکین زوجه یکی از مسائل مهم حقوقی است. بر اساس قوانین مربوط به حقوق زوجین در زمان عقد، مرد باید اسباب زندگی و تمکین زوجه را فراهم کند. این شامل تهیه مسکن مستقل برای زن می‌شود که یکی از شرایط اساسی تمکین است و مرد موظف است آن را تامین کند. در صورتی که مرد این وظیفه را انجام ندهد، قاضی می‌تواند به درخواست زن، دادخواست الزام به تمکین را رد کند. همچنین در زمان عقد، زن باکره حق حبس زن را دارد و در صورتی که مهریه‌ای به او پرداخت نشده باشد، مجبور به تمکین نیست. اما اگر زن تمکین عام کرده باشد، باکره بودن او نمی‌تواند به حق حبس استناد کند و مرد می‌تواند در جهت طرح دعوای تمکین اقدام کند. با این حال، باکره بودن زن تنها یکی از عوامل موثر در تعیین حقوق و تکالیف زوجین نیست و باید با توجه به شرایط موجود در هر پرونده در نظر گرفته شود.

لازمه الزام به تمکین چیست؟

لازمه الزام به تمکین، به مجموعه‌ای از شرایط و وظایفی گفته می‌شود که بر عهده‌ی زوجی است که به عنوان شوهر موظف به فراهم کردن شرایط لازم برای زندگی مشترک با همسر خود می‌باشد. این وظایف شامل مواردی مانند تهیه مسکن، تامین نیازهای مالی و معیشتی همسر، احترام به حقوق و منافع او و فراهم کردن امکانات لازم برای زندگی مشترک می‌شود. در صورتی که شوهر این وظایف را انجام ندهد، ممکن است زن به اقدامات حقوقی مانند دادخواست الزام به تمکین توسل کند تا حقوق خود را از طریق قانون به دست آورد. در این صورت، قاضی می‌تواند بر اساس شرایط موجود در پرونده، حکمی را به الزام به تمکین صادر کند که به معنای این است که شوهر ملزم به ارائه شرایط لازم برای زندگی مشترک با همسر خود می‌باشد.