گواهی حصر وراثت یکی از مهمترین مدارکی است که در روند تقسیم ارث و داراییهای یک فرد پس از درگذشت، نقش بسزایی ایفا میکند. این گواهی به عنوان ابزاری حقوقی و قانونی، به وراثان امکان میدهد تا به صورت صحیح و مطابق با قوانین مربوطه، اموال و داراییهای متوفی را تقسیم و اداره کنند. پس از اخذ این گواهی از مراجع قانونی مربوطه، فرآیند استعلام و پیگیری آن نیز یکی از مراحل حیاتی است که وراثان باید با کمک وکیل ارث در مشهد انجام دهند. این اقدام به آنها امکان میدهد که با استفاده از اطلاعات موجود در گواهی حصر وراثت، اقدامات لازم را برای تقسیم ارث و مدیریت داراییها به درستی انجام دهند.
در این متن با موسسه حقوقی علیرضا قدیری به عنوان حرفهایترین وکیل مشهد، به بررسی سامانه استعلام گواهی حصر وراثت، نحوه دریافت و استعلام اعتبار این گواهی پرداخته میشود تا وراثان بتوانند با آگاهی کامل از این موضوع، به امور مرتبط با تقسیم ارث به نحو پرداخته و از حقوق و مزایای قانونی خود بهرهمند شوند. ضمنا اگر با دعاوی حقوقی مواجه شدید و نیاز به مشاوره در این زمینه داشتید، میتوانید به همین وب سایت مراجعه کنید.
سامانه استعلام گواهی حصر وراثت
سامانه استعلام گواهی حصر وراثت، به منظور اطلاع رسانی وراثان درباره وضعیت صدور و اصالت گواهیهای حصر وراثت، پس از ایجاد سامانه عدل ایران و سامانه ابلاغ الکترونیک فعال شده است. این سامانه از طریق وبسایت ابلاغ ثنا به آدرس sana.adliran.ir و یا بخش اطلاع رسانی پرونده در وبسایت adliran.ir قابل دسترسی است. افرادی که مراحل قانونی دریافت گواهی حصر وراثت را پس از سال 1395 طی کردهاند، میتوانند با مراجعه به سامانه ابلاغ ثنا یا بخش اطلاع رسانی پرونده در سایت عدل ایران، اطلاعات مربوط به وضعیت صدور و اعتبار گواهی حصر وراثت را دریافت کنند. پس از ارسال دادخواست صدور گواهی حصر وراثت از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، مدارک توسط شورای حل اختلاف بررسی و پس از تایید، گواهی انحصار وراثت صادر میشود و به وراثان ابلاغ میگردد. وراثان میتوانند از طریق بخش ابلاغیههای جدید سامانه ثنا، گواهی حصر وراثت را مشاهده و در صورت نیاز، آن را پرینت کنند. از آنجا که پس از ثبت درخواست صدور گواهی انحصار وراثت، پرونده در مراجع قضایی تشکیل میشود، افراد میتوانند از بخش اطلاع رسانی پرونده در سایت adliran.ir، وضعیت پرونده مربوط به انحصار وراثت خود را پیگیری کنند و به روزرسانیهای مربوط به صدور گواهی حصر وراثت دسترسی داشته باشند.
نحوه دریافت استعلام گواهی حصر وراثت
برای دریافت استعلام گواهی حصر وراثت، ابتدا باید به سامانه ابلاغ ثنا یا بخش اطلاع رسانی پرونده در سایت عدل ایران مراجعه کنید. در ادامه نحوه استعلام گواهی حصر وراثت را از این سامانه بررسی میکنیم:
1. برای استعلام گواهی حصر وراثت، ابتدا باید به سایت عدل ایران به آدرس adliran.ir مراجعه کنید. سپس در صفحه اصلی سایت، بخش سامانه ابلاغ الکترونیک قضایی را جستجو و انتخاب کنید.
2. پس از ورود به سامانه ابلاغ الکترونیک قضایی، باید کد ملی و رمز عبور خود را وارد کنید. اگر حساب کاربری در این سامانه ندارید، میتوانید با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی یا از طریق بخش احراز هویت برخط در سایت adliran.ir، حساب کاربری خود را تشکیل دهید.
3. سپس باید رمز موقتی که به شماره همراه شما ارسال شده است را در کادر مربوطه وارد کنید. این کد موقت به منظور احراز هویت استفاده میشود تا امکان ورود به سامانه فراهم شود و سپس میتوانید وضعیت صدور گواهی حصر وراثت خود را مشاهده و آن را استعلام کنید.
پس از ورود به سامانه ابلاغ ثنا، فرد دارای دو گزینه است:
ابلاغیههای جدید: اگر گواهی حصر وراثت به فرد ابلاغ شده باشد، اما او آن را مشاهده نکرده است، میتواند از بخش ابلاغیههای جدید استفاده کند. در این بخش، فرد میتواند گواهی حصر وراثت را بیابد و از اصالت آن اطمینان حاصل کند.
ابلاغیههای مشاهده شده: اگر گواهی حصر وراثت به فرد ابلاغ شده باشد و او آن را قبلاً مشاهده کرده باشد، میتواند از بخش ابلاغیههای مشاهده شده استفاده کند. در این بخش، فرد میتواند گواهی حصر وراثت را مجدداً مشاهده کند.
مهم است بدانید که این روش استعلام گواهی حصر وراثت فقط برای گواهیهایی که از سال 1395 به بعد صادر شدهاند، مصداق دارد. برای گواهیهایی که قبل از این تاریخ صادر شدهاند، فرد باید به صورت حضوری به شورای حل اختلاف صادر کننده گواهی مراجعه کند.
دریافت استعلام گواهی حصر وراثت از بخش اطلاع رسانی برای اشخاص حقیقی
1. برای دریافت استعلام گواهی حصر وراثت از بخش اطلاع رسانی برای اشخاص حقیقی، ابتدا باید به آدرس adliran.ir رفته و در صفحه اصلی، بر روی گزینه سامانه اطلاع رسانی پرونده کلیک کنید.
2. سپس پس از انتخاب گزینه مذکور، سه گزینه برای اطلاع رسانی پرونده برای اشخاص حقیقی، اطلاع رسانی پرونده برای وکلا و اطلاع رسانی پرونده با رمز، نمایان خواهد شد. شما باید بر حسب شرایط خود، گزینه اطلاع رسانی پرونده برای اشخاص حقیقی را انتخاب کنید.
3. پس از انتخاب گزینه مورد نظر، شما باید شماره ملی و رمز عبور حساب کاربری خود در سامانه ثنا را وارد کنید و سپس بر روی دکمه ارسال رمز موقت کلیک کنید.
4. یک رمز موقت به شماره همراه ثبت شده شما در سامانه ثنا ارسال میشود. شما باید این رمز موقت را در کادر مخصوص وارد کرده و مراحل را ادامه دهید.
5. در این مرحله، پس از ورود به سامانه اطلاع رسانی پرونده، شما باید تاریخ مورد نظر خود را مشخص کرده و گزینههای مختومه شده و مختومه نشده را انتخاب کنید. سپس بر روی عبارت بازیابی اطلاعات کلیک کنید تا لیست کلیه پروندههای شما در مراجع قضایی به شما نمایش داده شود. در این مرحله، شما میتوانید با انتخاب پرونده مربوط به صدور گواهی حصر وراثت و با کلیک بر روی گزینه روند کار، از وضعیت صدور گواهی انحصار وراثت درخواستی مطلع شوید و به طور غیر مستقیم، صدور آن را استعلام کنید.
6. در صورتی که شما در مراحل ابتدایی، گزینه اطلاع رسانی پرونده با رمز پرونده را انتخاب کنید، باید رمز پرونده مربوط به صدور گواهی حصر وراثت را در کادر مربوطه وارد کرده و پس از انتخاب گزینه خلاصه پرونده یا روند کار پرونده، از وضعیت صدور گواهی انحصار وراثت درخواستی و مرحلهای که صدور گواهی در آن قرار دارد، مطلع شوید.
لطفاً توجه داشته باشید که در صورتی که پرونده صدور گواهی حصر وراثت مربوط به قبل از سال 1395 باشد، ممکن است در لیست پروندههای بخش اطلاع رسانی پرونده موجود نباشد. در این شرایط، شما باید به صورت حضوری به شورای حل اختلاف صادر کننده گواهی حصر وراثت مراجعه و نسبت به استعلام آن اقدام کنید.
استعلام اصالت گواهی حصر وراثت
استعلام اصالت گواهی حصر وراثت یکی از موارد مهم در فرآیند ارث بری است که به وراثان اجازه میدهد اطمینان حاصل کنند که گواهیای که ارائه شده واقعی و معتبر است. برای استعلام اصالت گواهی حصر وراثت، دو روش معمول وجود دارد.
اولین روش این است که وراثان میتوانند از طریق سامانههای الکترونیکی مربوطه مانند سامانه ابلاغ ثنا، به اصالت گواهی حصر وراثت خود اطمینان حاصل کنند. این امر به طور آنلاین انجام میشود و وارثان میتوانند اطلاعات گواهی حصر وراثت خود را با اطلاعات موجود در سامانه مقایسه کرده و از صحت آن اطمینان حاصل نمایند. همچنین، در صورت لزوم، میتوانند به صورت حضوری به شورای حل اختلاف صادر کننده گواهی مراجعه کرده و از اصالت آن اطمینان حاصل کنند.
روش دوم برای استعلام اصالت گواهی حصر وراثت این است که وراثان از یک کارشناس دادگستری تقاضای کارشناسی میکنند. این کارشناس مسئول بررسی سند حصر وراثت و تایید اصالت آن است. این روش معمولاً در مواردی که نیاز به تایید حقوقی و حرفهای بیشتری است، مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین، مراجع اداری و قضایی نیز میتوانند از طریق مکاتبات کاغذی یا اینترنتی داخلی، اقدام به استعلام اصالت گواهی حصر وراثت نمایند، به ویژه در مواردی که نیاز به تایید رسمی تر میباشد.
چگونگی استعلام گواهی حصر وراثت قدیمی
برای استعلام گواهی انحصار وراثت قدیمی، که به معنای گواهیهایی است که قبل از راهاندازی سامانه عدل ایران و سایت ابلاغ ثنا و قبل از تشریفات ثبت دادخواست از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، صادر شدهاند، باید به مراجع صالح، یعنی شوراهای حل اختلاف، مراجعه کرد. در اینجا، افراد پس از ارائه دادخواست، تشکیل پرونده و رسیدگی به درخواست صدور گواهی حصر وراثت در مرجع صالح، گواهی صادر و به صورت برگه کاغذی، توسط مامور ابلاغ، به درب منزل خواهان ارسال میشد. در این موارد، تنها راه استعلام گواهی انحصار وراثت قدیمی، مراجعه به شعبه و مرجع صادر کننده گواهی حصر وراثت مورد نظر وراث میباشد. زیرا چنین گواهیهایی به صورت کاغذی صادر شدهاند و در دوران قبل از راهاندازی سامانههای الکترونیکی قضایی، فرآیند ثبت و ارسال آنها الکترونیکی نبوده است.
مدارک لازم جهت استعلام گواهی حصر و وراثت
برای استعلام انحصار وراثت، علاوه بر اطلاعات شخصی متقاضی، معمولاً مدارک زیر نیز مورد نیاز است:
1. شناسنامه و گواهی فوت متوفی: شناسنامه متوفی و گواهی فوت آن شخص، اسنادی اساسی برای تایید هویت و مرگ متوفی میباشند.
2. فتوکپی برابر اصل شناسنامه وراث: فتوکپی دقیق و مطابق با اصل شناسنامه وراث، به عنوان اثبات هویت وراث، الزامی است.
3. رسید گواهی مالیات بر ارث: این سند توسط اداره مالیات صادر میشود و مبلغ مالیات بر ارث متوفی را نشان میدهد.
4. استشهادیه محضری: یک نوع سندی است که در آن حداقل سه نفر از افراد غیر وارث، شهادت میدهند که متوفی فرزند، همسر، پدر، مادر، خواهر یا برادر وراث بوده است. این سند نیز به عنوان اثبات وراثت و تایید ارثبری مورد استفاده قرار میگیرد.
علاوه بر این مدارک، در برخی موارد ممکن است مدارک دیگری نیز مورد نیاز باشد، مانند:
گواهی فوت ورثه: در صورتی که ورثههای متوفی نیز فوت کردهاند، ممکن است نیاز به این مدرک برای تایید وضعیت وراثت و ارثبری وجود داشته باشد.
سند مالکیت اموال متوفی: این سند برای تایید مالکیت اموال متوفی مورد استفاده قرار میگیرد و در مواردی که اموال متوفی مورد ارثبری قرار میگیرد، ضروری است.
قرارداد صلح یا تقسیم ارث: در صورتی که بین وراث اختلافی در مورد تقسیم ارث وجود داشته باشد، قرارداد صلح یا تقسیم ارث ممکن است مورد نیاز باشد تا وضعیت ارثبری رسمی شود.
دریافت مجدد گواهی انحصار وراثت
برای دریافت مجدد گواهی انحصار وراثت، اگر گواهی حصر وراثت گم شده و وراث قصد دارند مجدداً آن را دریافت کنند، دو روش مختلف وجود دارد، بسته به اینکه گواهی حصر وراثت پس از راهاندازی سامانه عدل ایران و سامانه ابلاغ ثنا صادر شده باشد یا پیش از آن:
1. اگر گواهی، پس از راهاندازی سامانه عدل ایران و سامانه ابلاغ ثنا صادر شده باشد و به موجب این سامانه، به وراث ابلاغ شده باشد، وراث میتوانند به سامانه ابلاغ ثنای خود مراجعه کرده و ابلاغیه مربوط به گواهی حصر وراثت را انتخاب کنند و سپس فایل پیوست آن که گواهی انحصار وراثت است را پرینت کنند.
2. اگر گواهی، پیش از راهاندازی سامانه عدل ایران و سامانه ابلاغ ثنا صادر شده باشد و از طریق برگه کاغذی و مامور ابلاغ به دست وراث رسیده باشد، وراث باید به شورای حل اختلاف صادر کننده گواهی اولیه مراجعه کرده و درخواست صدور کپی برابر اصل انحصار وراثت را داشته باشند.
شرایط استعلام گواهی حصر وراثت
برای استعلام گواهی حصر وراثت، معمولاً شرایط زیر لازم است. ضمنا با توجه به شرایط و وضعیت خاص هر مورد، ممکن است مدارک مورد نیاز برای استعلام گواهی حصر وراثت متغیر باشند.
1. شناسایی وراث: افرادی که حق وراثت را دارند باید شناسایی شوند. این افراد معمولاً شامل فرزندان، همسر، پدر، مادر، برادران و خواهران متوفی هستند.
2. مدارک شناسایی: مدارکی مانند شناسنامه و گواهی فوت متوفی برای افراد مشخص شده به عنوان وراثت لازم است.
3. مدارک حقوقی: مدارک مربوط به حقوقی بودن وراثت، مانند رسید گواهی مالیات بر ارث و استشهادیه محضری (در صورت لزوم) نیز ممکن است مورد نیاز باشند.
نیاز به وکیل برای استعلام گواهی حصر وراثت
استعلام گواهی حصر وراثت یک فرایند حیاتی است که برای تعیین وضعیت وراثت و تقسیم داراییها بین وارثین انجام میشود. اما آیا برای این کار نیاز به وکیل داریم؟ جواب به این سوال بستگی به شرایط خاص هر مورد دارد. در حقیقت، برای انجام استعلام گواهی حصر معمولا نیازی به وکیل نیست، اما در برخی موارد میتواند مفید و کارآمد باشد. وکیل میتواند به عنوان یک راهنما در این فرآیند عمل کند. بهعنوان مثال، اگر شما در مواردی مشکلات قانونی یا اختلافات مربوط به وراثت دارید، مشاوره و راهنمایی وکیل میتواند به شما کمک کند تا این موضوعات را به درستی مدیریت کنید. همچنین، در صورت نیاز به تهیه و نگارش اسناد قانونی مانند قراردادهای صلح یا تقسیم ارث، وکیل میتواند به شما کمک کند تا این اسناد به درستی تهیه و اجرا شوند. از طرفی، در مواردی که فرآیند استعلام گواهی حصر وراثت به سادگی و بدون اختلاف قانونی قابل انجام باشد، ممکن است نیازی به خدمات وکیل نباشد و شما میتوانید به صورت مستقیم با مراجع مربوطه ارتباط برقرار کنید.