داوری در قراردادهای مشارکت در ساخت، روشی است که در آن اختلافات و اختلالاتی که ممکن است بین طرفین یا چند طرف در یک قرارداد مشارکتی در زمینه ساخت پیش بیاید، توسط داور یا داورانی که قبلاً توسط طرفین انتخاب شده‌اند، حل‌وفصل می‌شود. این فرآیند معمولاً در قراردادهای بزرگ و پیچیده‌ای که شامل ارتباطات بین‌المللی یا طرح‌های ساخت بزرگ می‌شوند، استفاده می‌شود.
نحوه داوری در قراردادهای مشارکت در ساخت مبتنی بر نوع پرونده متفاوت خواهد بود. مراحل داوری در قراردادهای مشارکت در ساخت نیز می‌تواند بر اساس این که پرونده چه دسته ملکی را شامل می‌شود متغیر باشد.
داوری می‌تواند به‌صورت توافق‌نامه‌ای در قرارداد درج شده یا بعد از وقوع اختلاف به‌صورت جداگانه توسط طرفین انتخاب شود. هدف اصلی داوری، ارائه یک روش غیر قضایی برای حل اختلافات است که به‌جای رفت‌وآمد به دادگاه‌ها، باعث کاهش هزینه‌ها و زمان صرف شده برای حل‌وفصل اختلافات می‌شود و به طرفین کمک می‌کند تا به‌صورت مستقیم و مؤثرتر به راه‌حل مسائل بپردازند.
در این خصوص می‌توانید از وکیل مشهد در پرونده‌های حقوقی این‌چنینی کمک بگیرید. علیرضا قدیری، وکیل مجرب و متخصص صدر حوزه دعاوی ملکی و همین‌طور اجرای داوری قراردادهای مشارکت در ساخت است. در ادامه بیشتر در خصوص داوری در قراردادهای مشارکت در ساخت و مفاد مرتبط با آن در پرونده‌های اجرایی دادگاه صحبت خواهیم کرد.
نحوه داوری در قراردادهای مشارکت در ساخت
داوری در قراردادهای مشارکت در ساخت معمولاً به یکی از دو شکل زیر انجام می‌شود؛ مهم‌ترین نکته این است که انتخاب داور یا داوران و شرایط داوری باید قبل از وقوع اختلاف در قرارداد به‌صورت دقیق و روشن تعیین و درج شود تا در صورت وقوع اختلاف، فرآیند داوری به‌صورت سریع و موثر آغاز شود. مشاوره حقوقی در مشهد در این خصوص راهنما برای شما در جهت رفع این مشکلات است.
در هر دو حالت، داور یا داوران توسط طرفین انتخاب می‌شوند و مسئول حل‌وفصل اختلافات است. این فرد یا گروه باید دارای تخصص لازم در زمینه‌ی مورد اختلاف (مانند ساخت و مشارکت در پروژه) باشند تا بتوانند به‌صورت مستقل و بی‌طرف اختلافات را حل کنند.
۱. داوری توافق‌نامه‌ای
وکیل امور ملکی در مشهد نخست یک توافق‌نامه تنظیم می‌کند. در این حالت، طرفین قبل از ورود به قرارداد، یک بند خاص را در قرارداد خود در نظر می‌گیرند که در صورت وقوع اختلاف، آن را به داوری توافق‌شده تحت شرایط معین می‌فرستد. این شرایط ممکن است شامل انتخاب داور یا داوران، روش انجام داوری، قواعد و فرآیندهای مربوط به داوری و هزینه‌های مرتبط با داوری باشد.
۲. داوری توسط موسسات معتبر داوری
در برخی موارد، طرفین در قرارداد خود به یک موسسه داوری معتبر و موافقت شده ارجاع می‌دهند. این موسسات دارای قوانین و روش‌های خاص داوری هستند که طرفین می‌بایست طبق آن‌ها عمل نمایند. معمولاً این نوع داوری دارای هزینه‌های خاصی است که طرفین باید پرداخت کنند.
شرایط داوری در قراردادهای مشارکت در ساخت
“در صورت وقوع هرگونه اختلاف، خلافی یا ادعا مرتبط با این قرارداد، طرفین تمایل دارند که ابتدا تمام تلاش خود را برای حل صلح‌آمیز این اختلافات انجام دهند. درصورتی‌که توافق صورت نگیرد، اختلاف یا اختلافات مذکور تحت شرایط داوری مورد تعیین قرار می‌گیرد.
داوری در اینجا به معنای حل‌وفصل اختلافات توسط [تعداد] داور که توسط هر یک از طرفین انتخاب می‌شوند، خواهد بود. طرفین موظف هستند که در مدت [زمان] از تاریخ اعلام اختلاف، داوران را انتخاب کرده و روند داوری را آغاز نمایند. هزینه‌های مربوط به داوری به عهده هر طرف به نسبت یکسان خواهد بود. تصمیمات گرفته شده توسط داوران قطعی و قابل‌اجرا خواهد بود و هیچ‌یک از طرفین مجاز به اعتراض یا ارجاع این تصمیمات به دیگر مراجع قضایی نخواهند بود.”
مراحل داوری در قراردادهای مشارکت در ساخت
مراحل داوری ممکن است بسته به شرایط و توافقات خاص قرارداد، متفاوت باشند. این مراحل معمولی است که در بسیاری از قراردادهای مشارکت در ساخت به کار می‌روند، اما جزئیات بیشتر و مراحل دقیق ممکن است در قراردادهای خاص متفاوت باشند.
۱. درخواست داوری:
وقتی که اختلافی بین طرفین قرارداد پیش آمد، یکی از طرفین (یا هر دو) باید به طور رسمی درخواست داوری را ارائه کنند. این درخواست ممکن است شامل جزئیات اختلافات، نام داور یا داوران انتخابی و همچنین مدارک مورد نیاز باشد.
۲. انتخاب داور یا داوران:
طرفین باید به توافق در مورد انتخاب داور یا داوران برسند. معمولاً قرارداد یا موافقت‌نامه پیش‌فرض در مورد تعداد و روش انتخاب داوران را مشخص می‌کند. درصورتی‌که این موارد در قرارداد مشخص نباشد، ممکن است طرفین به‌صورت مستقل یک توافق داوری برای انتخاب داوران برسند.
۳. تشکیل جلسات داوری:
این مرحله شامل جلسات داوری است که در آن‌ها داور یا داوران شرایط را بررسی می‌کنند، مدارک و شواهد مورد بررسی قرار می‌گیرد و ارائه دلایل و دیدگاه‌های طرفین انجام می‌شود. هدف این مرحله ارائه یک تصمیم قطعی و قابل‌اجرا برای حل اختلافات است.
۴. تصمیم داوران:
پس از بررسی دقیق اطلاعات و شواهد، داور یا داوران به تصمیمی می‌رسند. این تصمیم قطعی و قابل اجراست و طرفین موظف به رعایت آن هستند.
۵. اجرای تصمیم:
تصمیم گرفته شده توسط داور یا داوران باید توسط طرفین اجرا شود. این اجرا ممکن است شامل پرداخت مبلغ مشخص شده، اجرای تغییرات مورد نیاز یا هرگونه اقدام دیگر برای اجرای تصمیم باشد.
حق‌الزحمه داوری در قراردادهای مشارکت در ساخت
حق‌الزحمه داوری در اختیار داور یا داوران قرار می‌گیرد و بر اساس میزان زمان صرف شده برای بررسی، جلسات داوری، تصمیم‌گیری و هرگونه هزینه مربوط به اجرای فرآیند داوری تعیین می‌شود. هزینه‌های مربوط به داوری شامل هزینه‌های حمل‌ونقل، اسناد، مشاوره‌های حقوقی و هزینه‌های داوران است.
هزینه‌های مربوط به داوری به نسبت مساوی بین طرفین تقسیم می‌شود، مگر اینکه توافق دیگری در این مورد صورت‌گرفته باشد. هر تغییر یا افزایش در حق‌الزحمه داوری باید با توافق کتبی طرفین صورت گیرد.
شرایط داوری در قراردادهای مشارکت در ساخت
قراردادهای مشارکت در ساخت در حقوق مدنی، به‌عنوان یک توافق‌نامه حقوقی مهم در زمینه ساخت‌وساز، شامل موارد متعددی است. در این پرونده‌ها هر طرف تعهد می‌کند که وظایف، مسئولیت‌ها و نقش خود در این پروژه را به دقت برآورد و اجرا کند. همچنین، این قرارداد تعیین می‌کند که هر طرف مسئولیت خود را در مورد هرگونه تاخیر، خسارت یا مسائل حقوقی ناشی از عملکرد خود در این پروژه بر عهده دارد.
1. تعیین روش داوری
در درجه اول و به‌عنوان یک پیش‌فرض، قرارداد باید شرایط دقیقی را در مورد روش داوری (مانند داوری توافق‌نامه‌ای یا داوری توسط یک موسسه داوری) مشخص کند. این شرایط شامل مراحل انتخاب داور یا داوران، روش انجام داوری و قواعد آن باشد.
2. انتخاب داور یا داوران
قرارداد باید مشخص کند که چگونه داور یا داوران انتخاب می‌شوند. این شرایط ممکن است شامل تعداد داوران، روش انتخاب آن‌ها، شرایط حذف یا جایگزینی داوران و موارد مشابه باشد.
3. هزینه‌های داوری
علاوه‌برآن قرارداد باید حق‌الزحمه داوری را مشخص کند، از جمله هزینه‌های مربوط به جلسات داوری، مشاوره‌های حقوقی، هزینه‌های مربوط به تهیه اسناد، و هر گونه هزینه دیگری که ممکن است برای انجام داوری پیش بیاید.
4. زمانبندی داوری
قرارداد باید مشخص کند که از زمانی که اختلاف پیش می‌آید تا زمان شروع داوری چه مدتی طول می‌کشد. همچنین، مراحل زمانی برای انجام داوری و اعلام تصمیم نیز مشخص شود.
5. تصمیمات داوری
ضمن این موارد قرارداد باید وضوح داشته باشد که تصمیمات گرفته شده توسط داور یا داوران به چه صورتی قطعی و قابل‌اجرا هستند و طرفین موظف به اجرای این تصمیمات هستند.
6. مسائل دیگر
هر مورد دیگری که قابلیت افزوده‌شدن به شرایط داوری را دارد، مانند تعیین قوانین و مقررات مربوط به داوری، ارجاع به قوانین خاص یا موارد دیگر نیز ممکن است در قرارداد درج شود.
مدت‌زمان رسیدگی توسط داور در قرارداد مشارکت در ساخت
مدت‌زمان رسیدگی توسط داور در قرارداد مشارکت در ساخت به‌صورت زیر ممکن است در نظر گرفته شود:
“داوری اختلافات باید در مدت حداکثر [تعداد روز/هفته/ماه] از تاریخ درخواست داوری آغاز شود. هر داور یا گروه داوران موظف‌اند تا در مدت مشخص شده به طرفین فرصت دهند تا مدارک، ادعاها، و حجج خود را ارائه کرده و سپس در جلسات داوری شرکت نمایند. تصمیمات گرفته شده توسط داور یا داوران باید در مدت حداکثر [تعداد روز/هفته/ماه] از آخرین جلسه داوری به طرفین اعلام و تحویل داده شود. این مهلت‌ها ممکن است با توافق طرفین در طول داوری تغییر کند، اما در صورت عدم توافق، مهلت‌های مندرج در این قرارداد باید رعایت شود.” این مدت‌زمان می‌تواند بسته به نوع پروژه، موارد قانونی و توافقات طرفین در قرارداد مشارکت در ساخت متفاوت باشد.
