طرح دادخواست خلع ید مشاعی ملک، یکی از دعاوی ملکی است که مهمترین شرایط قانونی برای طرح دعوای مذکور، مالکیت خواهان، غیرمنقول‌بودن مال مانند زمین یا خانه و عدوانی‌بودن تصرف ملک است. یکی از نکات مهم در طرح دعوای خلع ید مشاعی این است که زمین یا خانه باید دارای سند مالکیت رسمی بوده تا دعوا در دادگاه قابل استماع باشد.
خلع ید مشاعی در قانون
خلع ید مشاعی، یکی از انواع خلع ید است که قانونگذار برای اتمام تصرف غیرقانونی یکی از شرکای ملک مشاع بیان کرده‌است. مثال : ملکی متعلق به چند شریک است و یکی از مالکان بدون اجازه بقیه شرکا، ملک را تصرف کند، در این حالت هریک از شرکا می‌تواند دادخواست خلع ید مشاعی ملک را در مرجع قضایی صالح مطرح کنند .
چه شرایطی برای طرح دادخواست خلع ید مشاعی باید وجود داشته باشد ؟
قانونگذار بیان کرده برای طرح انواع دعوای خلع ید مانند خلع ید مشاعی باید شرایط قانونی ذیل وجود داشته‌باشد تا دعوای مذکور در دادگاه قابل استماع باشد :
- خواهان باید در خلع ید مشاعی، مالک رسمی قسمتی از ملک مشاع باشد.
- مال مورد دعوا باید غیرمنقول مانند زمین یا خانه باشد.
- ملک مشاع بوده و سهم هر یک از شرکا دقیقا مشخص نباشد.
- متصرف به عنوان خوانده در ملک مشاع به صورت غیرقانونی و بدون مجوز تصرف کند.
مستندات قانونی برای طرح دادخواست خلع ید مشاعی ملک
هر یک از شرکای ملک مشاع برای طرح دعوای خلع ید مشاعی می‌توانند به مفاد قانونی ذیل در دادگاه استناد کنند :
- ماده ۵۸۲قانون مدنی : بر طبق ماده مذکور، در مورد ملک مشاع، هیچ یک از شرکا نمی‌توانند بدون اجازه بقیه شرکا، مال مشاع را تصرف کنند.
- ماده ۳۰۸ قانون مدنی: ماده ۳۰۸ قانون مدنی، مبنای اصلی طرح دعوای خلع ید است که تصرف غیرقانونی در مال دیگران را غصب محسوب کرده‌است .
- رای وحدت رویه دیوان عالی کشور شماره ۶۷۲ : بر طبق رای مذکور، هر یک از شرکای مال مشاع می‌توانند بدون رضایت تمام شرکا، دعوای خلع ید مشاعی را در دادگاه مطرح کنند. بنابراین یک شریک نیز می‌تواند علیه شریک متصرف دعوای مذکور را مطرح کند.
مدارک برای طرح خلع ید مشاعی در دادگاه
خواهان برای طرح دعوای خلع ید مشاعی می‌تواند مستندات ذیل را به دادگاه ارائه کند :
- مدارک شناسایی خواهان شامل کارت ملی
- کپی و اصل سند رسمی ملک مشاع
- در صورت لزوم گواهی انحصار وراثت در مورد املاک ورثه‌ای مشاع
- ارائه اظهارنامه رسمی
- شهادت شاهدین
- درخواست تامین دلیل در صورت نیاز برای مشخص‌کردن وضعیت تصرف ملک مشاع
- فیلم و عکس از ملک مشاع
- نظریه کارشناس دادگستری و تحقیق محلی
- ارائه وکالت‌نامه در صورت داشتن وکیل
آثار صدور حکم قطعی خلع ید مشاعی
صدور رای قطعی در هر پرونده‌ای دارای آثاری است و صدور حکم قطعی خلع ید مشاعی نیز دارای آثار ذیل است :
- ملزم‌شدن متصرف به رفع تصرف از ملک مشاع
- عدم بازگشت به ملک بدون رضایت سایر شرکا
- مطالبه اجرت‌المثل ایام تصرف توسط سایر شرکای ملک مشاع
- پرداخت هزینه‌های نگهداری از ملک مشاع توسط تمام شرکا
مراحل طرح دادخواست خلع ید مشاعی
برای طرح دعوای خلع ید مشاعی باید مراحل ذیل انجام شود تا به نتیجه موفقیت‌آمیز در پرونده مذکور دست یابید :
- مشاوره حقوقی با وکیل متخصص ملکی
- بررسی مدارک و مستندات توسط وکیل ملکی
- تهیه و تنظیم دادخواست خلع ید مشاعی
- ثبت دادخواست در دفتر خدمات الکترونیک قضایی
- پرداخت هزینه دادرسی دعوای خلع ید مشاعی بر طبق تعرفه قانونی
- تعیین جلسه رسیدگی در دادگاه
- دفاع در جلسه دادگاه
- صدور رای مقتضی نسبت به خلع ید مشاعی در صورت نیاز تقاضای تجدید نظر و فرجام‌خواهی
- قطعی‌شدن حکم و اجرای حکم خلع ید مشاعی
اثبات مالکیت در طرح خلع ید مشاعی
یکی از مهمترین اصول برای طرح خلع ید مشاعی این است که خواهان باید مالک رسمی ملک باشد، اگر در خصوص مالکیت مالک یا مالکین ملک مشاع، تردید وجود داشته‌باشد، خواهان باید قبل از طرح خلع ید، دعوای اثبات مالکیت را در دادگاه مطرح کند. زیرا بر طبق رای وحدت رویه شماره ۶۷۲ دیوان عالی کشور به تاریخ ۱۳۸۳/۱۰/۰۱ مالکیت، اصل بر دعوای خلع ید است.
مبنای مالکیت در قانون
قانونگذار در ماده ۲۲ قانون ثبت املاک و اسناد بیان کرده، با ثبت ملک در دفتر املاک اداره ثبت اسناد، شخصی که ملک به نام وی ثبت یا منتقل شده، مالک اصلی ملک است. همچنین اگر ملک از طریق مالک رسمی ملک به وراث وی منتقل شود، دلالت بر مالکیت است.
مرجع صالح رسیدگی به خلع ید مشاعی ملک
بر طبق ماده ۱۲ قانون آیین دادرسی مدنی، مرجع صالح رسیدگی به دعاوی اموال غیرمنقول مانند خانه، زمین یا ملک، دادگاه محل ملک است. بنابراین دعوای خلع ید مشاعی ملک باید در دادگاه حقوقی عمومی محل ملک مطرح شود.
نکات حقوقی مهم در طرح دعوای خلع ید مشاعی
- یکی از موارد مهم در رویه‌قضایی دادگاه‌ها این است که برای طرح دعوای خلع ید مشاعی باید مالکیت رسمی خواهان و تصرف غیرقانونی متصرف در دادگاه اثبات شود تا دعوا قابل استماع باشد.
- همچنین اگر یکی از شرکا در ملک مشاع با اجازه ضمنی یا قبلی شرکا در ملک سکونت کند، باعث صدور رای خلع ید مشاعی نمی‌شود.
- ارسال اظهارنامه قبل از طرح خلع ید مشاعی، به عنوان یکی از مدارک مهم برای تصرف بدون رضایت سایر شرکا محسوب می‌شود.
وکیل ملکی و خلع ید مشاعی ملک
با توجه به پیچیدگی دعاوی ملکی مانند خلع ید، رفع تصرف عدوانی، اثبات مالکیت ملک، الزام به تنظیم سند رسمی و مطالبه سرقفلی بهتر است در این دعاوی از مشاوره و وکالت وکیل متخصص ملکی استفاده کنید. سوالات حقوقی در مورد شرایط و نحوه طرح دعوای خلع ید مشاعی با وکیل متخصص ملکی مشهد مطرح کنید تا در مراحل رسیدگی در دادگاه همراه شما باشد.
موسسه حقوقی علیرضا قدیری با داشتن وکلای مجرب و متخصص در امور ملکی ، آماده ارائه خدمات حقوقی و مشاوره ملکی به شما عزیزان می باشد .
